Historia miodem pisana - miody pitne

Tradycyjny, ekologiczny, zdrowy, a przy tym mocno alkoholowy. Niektórzy badacze twierdzą, że to właśnie on był ambrozją, którą delektowali się bogowie Olimpu, a sam Claude Lévi-Strauss powiedział, że cywilizacja rozpoczęła się wtedy, gdy zaczęto go produkować. Miody pitne - w czym tkwi ich sekret?

Pierwsze wzmianki o produkcji miodu pitnego datuje się na rok 7000 p.n.e. i dotyczą one Chin. Można więc zaryzykować stwierdzenie, że jest to jeden z najstarszych napojów alkoholowych znanych ludzkości. Ponad tysiąc lat temu jego produkcja została zapoczątkowana na ziemiach słowiańskich. Współcześnie przeżywają renesans z powodu mody na zdrowy tryb życia.

Jak zrobić miód pitny?

Zanim miód pitny zostanie zamknięty w szklanej butelce, musi przejść długi i żmudny proces produkcji. Wszystko zaczyna się w pasiece pod czujnym okiem pszczelarza. Pszczoły zbieraczki zbierają nektar z kwiatów lub spadź i przenoszą go do ula, przekazując robotnicom. Po odparowaniu wody i zagęszczeniu, miód jest zabezpieczany zasklepem woskowym. Pszczelarz wyjmuje z ula zasklepione plastry, które odsklepia za pomocą specjalnego widelca. Następnie plastry zostają poddane wirowaniu. Dzięki sile odśrodkowej, złoty nektar wypływa do przygotowanego naczynia.

- Tematyka miodów pitnych nie jest nam obca. Od ośmiu lat zajmujemy się wytwarzaniem tych zacnych trunków miodowych z naszej pasieki. Jesteśmy amatorami miodosytnikami. Nasze miody pitne, wytwarzane na podstawie tradycyjnych przepisów, zdobywają nagrody - mówi pszczelarz Piotr Sobuń z Zielonej Pasieki w Malborku.
Gdy miód trafi do piwowara, ten przygotowuje brzeczkę, czyli roztwór z miodu, wody, owoców i przypraw. Przez następnych kilka tygodni roztwór przechodzi proces fermentacji, aby później leżakować. Na etapie starzenia, smak i aromat nektaru szlachetnieje. Nie ma górnego limitu leżakowania. Proces może trwać nawet dziesiątki lat. Wiadomo, że im nektar starszy, tym lepszy.

- Leżakowanie to paradoksalnie najtrudniejszy etap. W domowych warunkach trzeba się powstrzymywać, żeby trunku nie wypić. Z kolei w komercyjnej produkcji, długi okres przechowywania miodu powoduje olbrzymi wzrost kosztów - mówi Michał Saks, twórca miodów pitnych z Trójmiasta.

Miód pitny - rodzaje

Miody pitne dzielimy na: czwórniaki, dwójniaki, trójniaki i półtoraki. Nazwy pochodzą od proporcji rozcieńczania miodu z wodą. Najmocniejszym i najbardziej alkoholowym miodem pitnym jest półtorak, wytwarzany w proporcji 1 litr miodu na pół litra wody. Ten rodzaj miodu dojrzewa najdłużej - od 8 do 10 lat, ale wskazane jest leżakowanie nawet przez kilkadziesiąt. Niektórzy nazywają go miodem królewskim. Są to najbardziej szlachetne i najdroższe miody pitne.

Pozostałe miody nie potrzebują tak długiego czasu leżakowania. Czwórniaki to miody wytrawne, dojrzewające najszybciej (około 8 miesięcy). Trójniaki leżakują od 2 do 4 lat. Miody dzielimy również ze względu na dodatki smakowe - czyste, bez żadnych dodatków, korzenne z aromatycznymi ziołami i korzeniami, owocowe, z których najpopularniejsze są te malinowe (maliniaki) i wiśniowe (wiśniaki), a także chmielowe.

Wybór idealnego miodu pitnego to kwestia indywidualna. Ile osób, tyle preferencji. Zwłaszcza że wybór jest bogaty, zaczynając od tych słodkich, poprzez wytrawne, na musujących kończąc. My możemy jedynie zainspirować.

Ten najdroższy musiałby być produkowany ze słynnego tureckiego miodu "Elvish", którego kilogram kosztuje tyle, co równowartość małego samochodu (około 20 tys. zł/ kg). W Polsce tak drogich miodów nie znajdziemy, więc i te pitne będą znacznie tańsze.

Dobrych miodów pitnych skosztujemy w gdańskiej Brovarni . Maliniak i Koronny są sprowadzane z pasieki Jaros w Tomaszowie Mazowieckim. Ten pierwszy należy do grupy miodów owocowych, wytworzonych z miodów wielokwiatowych, w którym około 30 proc. wody zastąpiono sokiem malinowym. Z kolei Koronny to dwójniak, produkowany głównie z miodów ciemnych jesiennych. Ten trunek zdobył m.in. złoty medal na X Jubileuszowym Konkursie Win i Miodów Pitnych w Toruniu w 2001 roku. Maliniak to również zdobywca wielu złotych i srebrnych medali. Złoto zdobył m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Miodów Pitnych Boulder w 2006 roku.

Na stronie internetowej pitnemiody.pl możemy zamówić m.in. szlachetny Półtorak Jadwiga, charakteryzujący się wyrazistym i głębokim bukietem smakowym, z dodatkiem owoców maliny i dzikiej róży. Trunek leżakował co najmniej kilka lat. Za taką przyjemność zapłacimy 86,99 zł. Warty polecenia jest również Półtorak Piasecki w Kamionce z dodatkiem soku śliwkowego, który zachowuje wartości miodów pszczelich, ponieważ nie jest poddawany obróbce termicznej. Cena za butelkę 600 ml wynosi 73,99 zł.

Miód pitny - najlepszy na świecie pochodzi z Trójmiasta

Polski Trójniak w 2010 roku został uznany za najlepszy na świecie w konkursie The Mazer Cup. Twórcą miodu pitnego o nazwie Sambuci Flos jest wspomniany wyżej browarnik Michał Saks. Jego przygoda z miodami rozpoczęła się od zajęć laboratoryjnych z biotechnologii żywności na Politechnice Gdańskiej.

Sambuci Flos, czyli ten najlepszy, powstawał ponad dwa lata. Jest to wczesnowiosenny miód pszczeli sfermentowany wraz z płatkami bzu czarnego. Sam autor niechętnie zdradza, jak długo trwa proces starzenia trunku, bowiem w tym tkwi jego sekret.

CZYTAJ WIĘCEJ: Najlepszy miód pitny na świecie powstał w Trójmieście

- Miody są trunkiem bardzo różnorodnym. W zależności od dodanych przypraw i owoców otrzymujemy różne aromaty i smaki. Podobnie jest ze słodyczą, zaczynając od tych bardzo słodkich i ciężkich półtoraków, aż po miody wytrawne. Są również miody musujące. Odkrywanie nowych gatunków jest świetną przygodą - mówi Michał Saks.
Chociaż Sambuci Flos okazał się najlepszy na świecie, Michał Saks ma w swoich zbiorach jeszcze cenniejszą perłę. Mowa o Mandaryniaku, czyli miodzie z dodatkiem soku z mandarynek. Napój towarzyszy jego twórcy podczas każdych świąt Bożego Narodzenia i jak sam przyznaje - nie wysłał go na konkurs tylko dlatego, że było mu szkoda oddawać cenne butelki.

Miody wyprodukowane przez Michała Saks nie są dostępne w regularnej sprzedaży, ale autor marzy o własnej miodosytni, więc w przyszłości będzie to możliwe.